تشریح فرآیند احراز هویت دیجیتال و غیر حضوری در اپلیکیشن ایوا

به گزارش روابط عمومی و تبلیغات شرکت پرداخت الکترونیک سداد، فرآیند تشخیص هویت و مراجعه حضوری در شرایطی که شیوع ویروس کرونا به دغدغه‌ای همه‌گیر تبدیل شده، با امکانی که شرکت پرداخت الکترونیک سداد به وجود آورده مرتفع شده است. 

نشریه سفیر بانک ملی ایران، در این خصوص با محمدعلی محمودزاده، مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سداد به گفتگو نشسته و از جزئیات این فرآیند پرس‌وجو کرده است.

به گفته محمودزاده، کاربران می‌توانند به سادگی با طی کردن چند مرحله از فرآیند آنلاین و ارائه مدارک اسکن شده، نسبت به تشخیص هویت غیر حضوری خود اقدام کنند. این روش، در حالی پیاده‌سازی شده است که درصد اشتباه آن نسبت به مراجعه حضوری کمتر بوده و از ضریب اطمینان بیشتری برخوردار است.

* احراز هویت دیجیتال در بانک ملی ایران چه فرایندی دارد؟ سامانه مربوطه و مدارک مورد نیاز در این‌خصوص کدام است؟

احراز هویت دیجیتال بانک ملی ایران بر مبنای اطلاعات بایومتریک و اطلاعات هویتی اشخاص صورت می‌گیرد و در فرایند آن کاربر باید مراحل زیر را طی کند:
1- کاربر باید ابتدا کد ملی خود را وارد کند. در این مرحله بر اساس کد ملی وارد شده، بررسی می‌شود که این شخص پیش‌تر مشتری بانک ملی بوده است یا خیر.
2- سپس باید تصویر پشت و روی کارت ملی ارسال شود. (در این مرحله ضمن ثبت تصاویر مدارک هویتی، با پردازش این تصاویر، تاریخ تولد فرد، کد درج شده در پشت کارت ملی و عکس شخص استخراج می‌شود.)
3- کد ملی، تاریخ تولد و کد پشت کارت ملی استخراج شده از تصاویر به‌منظور اعتبارسنجی، از سازمان ثبت احوال استعلام شده و اطلاعات دریافتی در صورت تطابق با داده‌های ورودی و تصویر چهره فرد به عنوان اطلاعات شخص، نزد بانک ملی ایران نگهداری خواهد شد.
4- در این مرحله شخص باید از طریق دوربین تلفن همراه هوشمند خود تصویری کامل و روشن از چهره خود ثبت کرده و در سامانه بارگذاری کند. برای این منظور لازم است تصویر در دو مرحله (دور و نزدیک که در کادر مشخص شده) ثبت شود. این تصویر با تصویر دریافت شده از سازمان ثبت احوال اعتبارسنجی شده و در صورت عدم تطابق به فرد اعلام خواهد شد.
5- در نهایت اطلاعات دریافت شده از سازمان ثبت احوال جهت تایید نهایی کاربر، به وی نمایش داده شده و پس از تایید کاربر، در مرکز داده بانک ذخیره می‌شود.
در حال حاضر مطابق با قوانین، ثبت تصویر چهره به‌صورت زنده و تصویر پشت و روی کارت ملی برای احراز هویت دیجیتال کفایت می‌کند. همچنین باید توجه داشت که تمامی این مراحل باید حتما از طریق گوشی تلفن هوشمند دارای سیم‌کارتی که مالکیت آن با خود شخص است، انجام شود.

* آیا احراز هویت برای همه متقاضیان امکان‌پذیر است؟ یا تحت شرایط خاصی متقاضیان می‌توانند از این طریق نسبت به احراز هویت اقدام کنند؟

تمامی اشخاص حقیقی ایرانی بالای 18 سال که کارت ملی برای آنها صادر شده یا اقدام به دریافت آن کرده و رسید رهگیری از مراکز ثبت احوال را دریافت کرده‌اند و به علاوه یک سیم‌کارت تلفن همراه تحت مالکیت خود را دارند، امکان استفاده از این روش را برای احراز هویت خواهند داشت.

* ازنظر امنیتی، احراز هویت دیجیتالی در قیاس با مراجعه حضوری تا چه‌اندازه امکان بروز خطا و تخلف را کاهش یا افزایش می‌دهد؟

با توجه به الگوریتم‌های بسیار پیشرفته، تشخیص چهره مورد استفاده در این فرآیند همراه با توسعه روزافزون این فناوری، میزان خطایی که ممکن است سامانه با آن مواجه شود را بسیار پایین آورده و در حال حاضر تقریبا به ازای هر 10 میلیون نفر چهره، یک نفر ممکن است به اشتباه تشخیص داده شود (این میزان بسیار کمتر از خطای انسانی است). البته به دلیل دخیل کردن تصویر کارت ملی و پردازش اطلاعات روی آن و انطباق با اطلاعات سازمان ثبت احوال، این میزان به مراتب کمتر خواهد بود.

از طرفی تمامی داده‌ها و تصاویر ثبت شده در این فرآیند، با روش‌های مختلف مورد نظارت و بازبینی بازرسان مربوطه قرار می‌گیرد که ضمن بررسی اشکالات احتمالی، بازخوردهای آنها در بهبود هرچه بیشتر کیفیت احراز موثر خواهد بود.

برهمین اساس می‌توان گفت به دلیل آنکه امکان استفاده از تصاویر جعلی یا ارائه مدارک نامعتبر در این روش وجود ندارد، امنیت این روش حتی بیش از احراز هویت حضوری است.

* آیا احراز هویت دیجیتال، پیش از این در کشور مسبوق به سابقه بوده است؟

قوانین این روش سال‌ها پیش و در دهه 1380 نوشته شده و نمونه‌های مختلفی از آن بعضا در مقیاس کوچک مورد استفاده قرار گرفته بود. در دفاتر پیشخوان قوه قضاییه در سال‌های اخیر، فرآیند احراز هویت دیجیتالی اشخاص البته به‌صورت حضوری انجام می‌گرفت. اما نمونه غیرحضوری آن از سال 98 با ثبت‌نام در سامانه سجام سازمان بورس شروع شد. البته در آن فرایند هم نیاز بود افراد یک‌بار به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند. 

در حقیقیت احراز هویت دیجیتال بانک ملی ایران اولین نمونه تماما غیرحضوری احراز هویت اشخاص است که در سطح گسترده و ملی اجرا شده و بدون نیاز به حضور شخص، نهایتا خدمت مورد نظر (افتتاح حساب و استفاده از همه خدمات بانکی) در اختیار وی قرار می‌گیرد.

* آیا مجوزهای لازم برای احراز هویت دیجیتال اخذ شده است؟ چه نهادهایی این مجوز را ارائه داده‌اند و با چه شروطی؟

برای این منظور مصوبات و آیین‌نامه‌های لازم توسط بانک مرکزی و شورای عالی انفورماتیک کشور تدوین و ابلاغ شده و طی جلسات مدیریتی و کارشناسی مابین بانک ملی ایران و قوه قضاییه، فرآیندهای طرح در سطح جزییات بررسی و مورد توافق قرار گرفته است.

ضمن آنکه بانک ملی ایران در این فرآیند از زیرساخت مرکز ریشه وزارت صمت به عنوان مرجع ثبت و ارائه امضای دیجیتال بهره می‌برد که از مراکز مورد تایید سازمان ثبت احوال برای احراز هویت دیجیتال است.

* در حال حاضر کدام خدمات بانک ملی از این روش احراز هویت می‌توانند بهره ببرند؟

تقریبا همه خدمات اصلی بانک ملی ایران مبتنی بر این روش احراز هویت در حال ارائه است. تعریف مشتری و افتتاح حساب، صدور دسته چک، ارائه تسهیلات، توثیق سهام عدالت و اعطای تسهیلات اعتباری، ارائه تسهیلات بانک کارگشایی در قالب طرح زرنشان بانک ملی ایران، دریافت صورتحساب، دریافت گواهی تمکن مالی، استعلام وضعیت چک، پرداخت اقساط تسهیلات، دریافت کارت هدیه مجازی و ... خدمات مهمی هستند که همگی بر پایه همین روش احراز هویت و به‌صورت کاملا غیرحضوری و در قالب محصول نشان‌بانک در اپلیکیشن ایوا، بله و 60 قابل دریافت هستند. سایر خدمات نیز به ترتیب اولویت‌های تعیین شده از طرف بانک ملی ایران به این محصول اضافه شده و بر پایه همین متد ارائه خواهند شد.